Internetconsultatie verduidelijking en rechtsvermoeden zzp van start!
Internetconsultatie verduidelijking en rechtsvermoeden zzp van start!
Het aantal zelfstandigheden is de laatste jaren sterk gestegen. In sommige gevallen is er sprake van (gedwongen) schijnzelfstandigheid of van oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden tussen werkenden onderling en tussen werkgevenden. Met het conceptwetsvoorstel verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (hierna: wetsvoorstel) beoogt het kabinet hier verandering in te brengen.
In de kern streeft het wetsvoorstel twee hoofddoelen na met de verduidelijking van de grens tussen zelfstandigen en werknemers en de introductie van het rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst:
- Het verminderen van schijnzelfstandigheid en;
- het bieden van een duidelijk toetsingskader zodat werkenden en werkgevenden meer duidelijkheid hebben omtrent hun rechtspositie.
Verduidelijken wetgeving kwalificatie arbeidsovereenkomst
Artikel 610 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek omschrijft de arbeidsovereenkomst als “de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.”
In veel situaties omvat de werkverhouding tussen een zzp-er en zijn opdrachtgever in elk geval de laatste twee elementen. Het onderscheid tussen een opdrachtovereenkomst en een arbeidsovereenkomst wordt dan ook vooral gezocht in het element ‘in dienst van’. Dit noemen we wel de gezagsverhouding.
Het beoogde doel van het kabinet is om de regelgeving rondom de beoordeling van arbeidsrelaties te verduidelijken en het grijze gebied tussen werknemers en zelfstandigen verkleinen. Hoewel een deel van dit grijze gebied thans is ingevuld door gerechtelijke uitspraken, wil het kabinet door middel van een overzichtelijk en beter hanteerbaar toetsingskader bevorderen dat de wijze van beoordeling van arbeidsrelaties consistent is.
In het bijzonder gaat het om een verduidelijking van wanneer sprake is van ‘werken in dienst van een ander’. De kern van de wijziging van de definitie van een arbeidsovereenkomst in het conceptwetsvoorstel vormt de nadere invulling van het begrip gezagsrelatie.
De rechtspraak is gecomprimeerd aan de hand van drie hoofdelementen: (i) werkinhoudelijke ondergeschiktheid (krijgt de werkende aanwijzingen/instructies?), (ii) de organisatorische inbedding (wordt het werk in de organisatie doorgaans door werkers in loondienst gedaan?) en (iii) werken voor eigen rekening en risico (is er sprake van ondernemerschap, loopt de werkende een bedrijfsrisico?).
Het kabinet stelt voor dat een nadere uitwerking van deze drie hoofdelementen te regelen in een algemene maatregel van bestuur. Dat is een regeringsbesluit waarin de wettelijke regels worden uitgewerkt. Door in een dergelijk besluit de hoofdelementen in te kleuren door middel van een aantal limitatieve indicaties, wil de wetgever proberen sturing te geven aan de praktijk. Het doel is dat dit bijdraagt aan de naleving van de wet- en regelgeving omtrent de arbeidsrelatie, en mede helpt het toezicht en de handhaving te structureren en hanteerbaar te maken.
Het rechtsvermoeden
Daarnaast wordt met het wetsvoorstel een civielrechtelijk rechtsvermoeden geïntroduceerd bij een uurtarief onder € 32,24,- (peildatum 1 juli 2023). Op het moment een werkende aan kan tonen dat er sprake is van een uurtarief lager dan het eerdergenoemde bedrag, wordt vermoed dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst en is het aan de werkgever om aan te tonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Vervolg
Het wetsvoorstel is in concept voorgelegd voor een zogenaamde internetconsultatie. Iedereen die dat wil kan reageren op het concept en verbeteringsvoorstellen aandragen. Na de internetconsultatie zal een – wellicht aangepast – wetsvoorstel bij de Tweede Kamer worden ingediend.
Het kan raadzaam zijn om bij het contracteren tussen opdrachtnemers en opdrachtgevers alvast rekening te houden met het concept wetsvoorstel. Wij adviseren u graag over de wijze waarop u dat kunt doen.
